Sizin en hayırlınız…

İslam coğrafyasının en çok yanlış anladığı Hadislerden birisi de, ‘Sizin en hayırlınız, Kur’an’ı öğrenen ve öğreteninizdir’ hadisidir.

Bütün Kur’an öğretimi kitaplarının başında bu Hadis yazılıdır. Bu hadisi nasıl anlamışsak öyle uyguluyoruz. Bizim anladığımız biçim, ‘Sizin en hayırlınız Kur’an okumayı öğrenen ve öğretendir’ şeklindedir.

Ancak bu Hadisin böyle bir mesajı olduğunu iddia etmek, dini ve peygamberi yanlış algılamak/anlamak anlamına geliyor.

Peygamberimiz bu cümleyi kurduğunda, karşısında ki insanların hepsi Kur’an okurken ne söylendiğini anlıyordu. Elif cüzü kitapları ile bir Kur’an’ı yüzünden okuma seferberliği başlatmadı sahabe, bu Hadisi duyduğunda. Zaten hadisin verdiği mesaj bu değil.

‘Sizin en hayırlınız, Kur’an’ın verdiği mesajları anlayan / okuyan ve Kur’an mesajlarını / yaşam biçimini / ahlak öğretilerini öğrenen ve öğreteninizdir’ anlamına geliyor ‘Sizin en hayırlınız, Kur’an’ı öğrenen ve öğreteninizdir’ Hadisi.

Bu Hadisin verdiği mesajı doğru anlayan herkes, Kur’an’ın verdiği mesajları anlama gayreti içerisine girmeli. Anlamak yetmez, yaşamalı. Yaşamak yetmez, başkalarının da anlayıp yaşaması için gayret etmeli.

Bir konferansımda ‘Bu mübarek günler vesilesiyle daha çok Kur’an okuyoruz. Bu sefer birlikte Meal Mukabelesi yapmanızı tavsiye ederim’ demiştim.

Değer verdiğim bir büyüğüm “Sen herkese ‘Meal – Tefsir okuyun’ diyormuşsun!” dedi.  Sonra da, “Meal okuyun deme! Tefsir okuyun de!” diye devam etti.

Sadece meal okuyarak İslam’ı anlamaya çalışan birçok insanın yaşadığı sapmalardan bahsetti. Söylediklerinde haklılık payı elbette vardı. Özellikle 1980 İran devriminden sonra, devrimden etkilenen bazı gruplar kendilerince yaptıkları bazı yorumları, din gibi anlattılar.

Geçmiş yıllarda, okudukları meallerle sıkıntılar yaşamış / yaşatmış insanların varlığı, bugünün gençlerine “Meal okumayın!” demeyi gerektirmez. Herkes aynı hataları yapacak değil. Beni samimi duygularla uyaran büyüğüm, geçmiş yıllarda yaşadığı sıkıntılara takılmıştı.

 

Herhangi bir meali birkaç kez okuyarak Kur’an’ı anladığını sanmak elbette hatadır. Ancak bu hatanın telafisi ‘Meal okumayın!’ demek olmamalı. Meal okuma usulü hakkında bilgi verip, Meal okumaya teşvik etmenin daha doğru bir yönlendirme olduğunu düşünüyorum.

‘Arapça bilmiyorsanız meal okumayın!’ veya ‘Kur’an’ı anlamak için önce Arapça öğrenmek gerekiyor’ tespitlerine de katılmadığımı söylemem gerekiyor. Şayet Arapça bilmek Kur’an’ı anlamak için yeterli olsaydı, Kur’an’ı, Arapça konuşan ülkelerde yaşayan insanlardan daha iyi anlayan olmazdı.

Düşünün diyor Allah!

Alemlere rahmet olarak gönderilen Muhammed Mustafa’nın içinde olduğu bir topluma inen Kur’an, defalarca “tefekkür edin, düşünün, olaylar arasında bağlantı kurun, akledin” diyor. Demek ki Arapça bilmek, Arabistan da yaşamak değil, Peygamberimizin yaşadığı dönemde yaşamış bir sahabe bile olsanız, ilahi kelamla muhatap olan herkes gibi, okuduklarınız üzerine düşünmeye davet ediliyorsunuz.

Anlamadığınız bir metin üzerine nasıl düşüneceksiniz? Ne dediğini anlamadan, hayata dair verdiği mesajı bilmeden düşünemezsiniz. Düşünmek için anlamak, anlamak için Meal okumak zorundasınız.

Mesaj aynı algı farklı!

Meal veya Tefsirler, bir ay’da, bir kerede, bir okumayla anlaşılabilecek bir kitap değildir. Her okuduğunuzda yeni keşifler yapıyor, ‘bunu daha önce fark etmemiştim!’ diyorsunuz.

Mesaj aynı mesaj, ancak sizde oluşturduğu algı, her seferinde daha farklı daha net daha berrak hale geliyor. Değişen mesaj değil, gelişen sizin algınızdır aslında. Yirmi yaşında bir gencin Kur’an Meali okurken dikkatini çekenlerle kırk yaşında bir insanın dikkatini çekenler aynı olmuyor. Hatta yirmili yaşlarda okuduğunuz Kur’an mealinde altını çizdiklerinizle kırk yaşında okuduğunuz Kur’an mealinde altını çizdikleriniz bile aynı olmuyor.

Mesaj aynı mesaj, kitap aynı kitap, okuyan kişi aynı kişi fakat farklı mesajlar dikkat çekmeye başlıyor. Bu süreci birçok arkadaşım gibi bende yaşadım. Yirmi yıl önce okuduğum mealde altını çizip kenarı not aldıklarımla, bugün altını çizdiklerim aynı değil.

Benzer bir süreci, Hz. Ömer’in hayatını okurken yine yaşadım. Yirmi yıl önce Hz. Ömer’in hayatını okurken dikkatimi çekenlerle, bugün Hz. Ömer’i okurken dikkatimi çeken olaylar aynı olaylar değil. Hz. Ömer aynı Ömer… Ancak değişen benim algım ve bakış açımdır.

Kur’an’a yol sormalı

Allah isteseydi Kur’an’ı 23 senede değil 23 saniyede hatta 23 salisede indirir, aynı hızla Peygamberine ezberletirdi. Allah’ın gücü buna yetmez mi? Yeter elbette. Ancak Allah bunu yapmadı. 23 yıl gibi bir sürece yaydı. İndirdiği ayetlerin önemli bir kısmını, o günlerde yaşanan olaylar sonrası Peygamber ve ashabına cevap vermek ve yol göstermek için indirildiğini de biliyoruz.

Buradan çıkartılacak birçok ders var. Hayata dair sıkıntılarla karşılaşınca, soru sorulup cevap aranacak en önemli kitap, Kur’an olmalı. Yolumuzu kaybedince yol soracağımız kitabımız olmalı Kur’an. Biz Kur’an’a yol sormadan, Kur’an bize yol göstermez.

Fudayl b. İyaz’ı n o muhteşem tespiti ile bitirelim: “Kur’an kendisiyle amel olunmak için indirildi, insanlarsa onu okumayı amel edindiler.”

Bu yazı toplam 3658 defa okunmuştur
Önceki ve Sonraki Yazılar

YAZIYA YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.