Sosyal Güvenlik Destek Priminde Yapılan Değişiklik

        Emekli olup sigortalı olarak çalışanlardan Uzun süredir Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilmekte iken, bağımsız çalışanlardan da 2003 yılından itibaren 12 derecedeki bağ-kur aylığının % 10 u oranında SGDP kesilmeye başlandı. Bilahare, 5510 sayılı yasa ile SGDP kapsamı genişletilerek ilk defa bu yasanın yürürlüğe girmesinden sonra işe girenlerden emekli olanların (tarım çalışanları hariç)emekli aylıkları iptal edilmeden çalışmaları imkânı ortadan kaldırılmıştı. 5510 sayılı yasanın meriyetinden önceki hükümlere tabi olanlar için de kanunda yaşlılık aylığı almakta iken bu Kanuna tabi sigortalı olarak yeniden çalışmaya başlayanlardan veya 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi faaliyete devam edeceğini beyan edenlerden aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunanların yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam edilir denildiği halde, sigortalıların müracaatına gerek kalmadan (kanun hükümlerine aykırı olmakla birlikte)  emekli aylığı ödenmeye devam edilmiştir. Çalışmaya devam edenlerden emekli aylığım kesilmesin diye müracaat etmeyenlerin aylıkları kesilse, bu şekilde çalışan büyük bir kitlenin maaşının kesilmesi söz konusu olacağından, büyük bir infial ve mağduriyet söz konusu olacaktı.  SGK uygulaması kanuna aykırı olmakla birlikte, çalışanların menfaatine uygun olarak icra edilmiştir.

           SGDP ile ilgili yasa hükmü,  2016 yılı başında değiştirilerek aşağıdaki şekli almıştır.

           Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) (...) (2) bendi hariç olmak üzere bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir. Bunlardan bu kanuna tabi çalıştıkları süre zarfında 80 inci maddeye göre belirlenen prime esas kazançları üzerinden 81 inci madde gereğince kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortasına ait prim alınır. Yaşlılık aylığı kesilenlerden, işten ayrılarak (...) (3) yeniden yaşlılık aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunanlara ya da emekliye ayrılan veya sevk edilenlere, yazılı istek tarihini veya görevinden ayrıldığı tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden yaşlılık aylığı hesaplanarak bağlanır. Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılacak artışlar uygulanarak bu fıkrada belirtilen aylık başlangıç tarihi itibarıyla bulunan tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından oluşur. Emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmı aylık, talep tarihindeki emeklilik öncesi ve sonrası prim ödeme gün sayısı ve emeklilik sonrası çalışmaya ait prime esas kazançları üzerinden 29 uncu maddeye göre hesaplanan aylığın emeklilik sonrası prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü kadardır.

           5510 sayılı yasada yapılan bu değişiklikten sonra, yasanın yürürlüğe girmesinden önce ve sonra emekli olanlar serbest çalıştıklarında emekli aylıklarım kesilmeyecektir. Ancak, emekli olanlardan   4/c memur kapsamında  çalışmaya başlayanların   emeklilerin maaşları kesilecektir. Yasa da yapılan değişiklik sadece kendi adına bağımsız çalışanları rahatlatmıştır. Ücretli çakışanlara ve bunların işverenlerine bir yararı olmamıştır. Üstelik asgari ücretin yükseltilmesi nedeniyle işverenlere getirilen 100 TL kişi başı sigorta teşviki SGDP ödeyenlere uygulanmamaktadır.   Halen devam eden 1.1.2016 tarihinde itibaren 5 yıl daha uzatılan  işveren sigorta primlerinin  hazinece karşılanması uygulamasından, SGDP ile çalıştırılanlar yararlandırılmamaktadır. SGDP ile elaman çalıştıran işverenler mağdur edilmektedir.

           Geçmişte bağımsız çalışanlardan SGDP alınması nedeniyle emekli olup, çalışanların birçoğu işyerini kapatmıştır. Emekli olup çalışanların birçoğu kesilen SGDP kadar veya biraz az ya da biraz fazla para kazandığı için onlara yük getirmiştir.

2003 de başlayan uygulama 2008 hız kazanmış, 2016 başında da kısmen de olsa eski uygulamaya dönüş yapılmıştır.

           5510 sayılı yasanın meriyete girmesinden sonra ilk defa işe girenler, kendi iş kuran insanlar 65 yaşı doldurduklarında ancak emekli olacakları gibi bu gün emekli olanlara uygulanan  %75 gibi aylık bağlama oranı yerine, %50  aylık bağlama oranı ile  emekli olacaklardır. Emekli olmak için hem çalışma süresi artırılmakta hem de emekli aylık oranı düşmektedir. Adına sosyal güvenlikte reform denilen bu yasayla getirilen genel sağlık sigortasından dolayı devlete getirilen yük en az 2-3 kat artmıştır.  Aktüer hesaplarına göre 4 çalışan bir emekliye bakması gerekirken bu gün bu sayı1.9 kadar düşmüştür. Sosyal güvenlik açıkları büyümüş, çalışan ve emeklilerin tedavilerinden alınan katkı paylar artırılmış ya da yenisi getirilmiştir.

           Ülkemizde ortalama ömür uzadığı gerekçesi ile emeklilik yaşı 65’e yükseltilmesine rağmen, kamu kurumları ile kurumsal ve sendikalaşmanın oluştuğu büyük kurumlar dışında, 50-55 yaşından sonra insanların çalıştırılmasını çok zor görüyorum.  Zira, yaşlanma ile çalışma gücü azalmanın yanında insanların sağlık problemlerinin artması da onun işini kaybetmesine neden olacak ve bir çok insan emekli olamama sıkıntısını yaşayacaktır.  Toplum sağlığı düzeltilemediği sürece, ilerleyen zamanda emeklilikle ilgili  65 yaş sınırının da değişikliğe uğrayacağını tahmin ediyorum.

Bu yazı toplam 2481 defa okunmuştur
Önceki ve Sonraki Yazılar

YAZIYA YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum