SBS, ÖSS, KPSS'ye hazırlanan öğrenciler ve ailelerinin okuması gereken bir yazı
“Hocam benimde bir sorum olacak,”dedi.
“Buyurun hocam dinliyorum.”
“Öğrenci arkadaşlardan biriyle şöyle bir polemik yaşıyoruz. Öğrencim, soru çözümünde çok pratik ve hızlı. Hemen hemen sınav bittikten sonra rahatlıkla 45 dakika veya bir saati kalıyor. Ben, ‘bu süreç içinde özellikle, çözüm yollarına bakarak soruyu nasıl çözdüğünü daha iyi görür ve yaptığı yanlışlığın da böylece farkına varırsın’ diyorum ona. O ise bunun yanılgı olacağını, soruya yeniden başlamak istediğini söylüyor. Bir daha yanlış çıkarsa ve zamanı yetmezse iki yol arasındaki hatayı nasıl bulabilecek? Ki bu yüzden gerek zaman pratiğini kaybetmemesi ve gerekse de sorunun cevabına göre bilinme açısından yaptığı çözüm üzerinden gitmesi daha doğru değil midir?”
Öğretmen arkadaşın sorusunu sonra cevaplamak üzere geçiştirdim.
Öğrencilerle görüşmeyi bitirdikten sonra, meslektaşımla bir araya geldik.
“Sevgili öğretmenim, bu konuda gerçekçi düşünen kişi ne yazık ki öğrenci arkadaştır. Sizin sorunuzu nezaketle geçiştirdim. Çünkü orada bunu söylemek doğru olmayacaktı. Fakat bilmelisiniz ki öğrenciniz doğruyu yapmaktadır. Öğrenci ikinci kez soru çözümüne oturacaksa, bu çabayı bir denklemin sağlaması olarak düşünün. Bu nedenle sağlamanın yapılması bir başka bakış açısıyla da işlemi doğrulamak anlamına gelir ki, esası da budur. Eğer öğrenci eski çözüm üzerinden giderse, yanlışını tekrar etme olasılığı çok fazla olabilecektir. Aynı yanlış üzerinden gidebilir. Kimi başarılı öğrencilerimin, 100’den 56’yı çıkarıp 34 bulduklarına şahit olmuşumdur. Hatta, bu hatalarını düzeltmek için yeniden soruya döndüklerinde, çözümleri üzerinden gittikleri için, aynı hatayı defalarca yeniden yapmışlardır.
Bir başka örnek daha vermek istiyorum. Öğrencim X çarpı X= 2X olarak kafasından işlem yaptıktan sonra, X-1 olarak soruya devam etmiştir. Oysa gerçekte 2X-1 diye yazması ve çözüme bu mantıkla oturması gerekirken, o kafasında: X-1 olarak devam ettirmiş ve kendi deyimiyle ‘Hocam bu soruyu belki de beş defa inceledim ve her defasında X-1 olarak gördüm, neden?’ diye sormuştur bana. İşlem yanlışlığı niçin yapılır hocam? Açıklayayım:
1. Kafasında bir düşünce var ve bu takıntı ile sınava gidiyorsa veya çözemediği soruya kafası takılıyorsa işlem yanlışlığı yapar. Bu sınav nasıl geçecek? Annem babam başta olmak üzere insanların beklentilerini karşılayabilecek miyim? vs. böyle birinin dikkatsizlik yapması daha olasıdır.
2. Tüm kitapçığa göz gezdiriyorsa işlem yanlışlığı yapar. Bir sürücünün yanındaki tabelaya bakıp, kafasının oradaki bir şeye takılması sonrasında, önündeki arabaya çarpması gibi bir kazaya neden olur. Beynin bir soruyu algılama süresi saliselerdir. Böylece bilinçaltı, kolay gördüğü soruya kafası takılacak bir an önce çözmeye kalkacak, zor gördüğü soruyu ise acaba çözebilir miyim diye meraklanacaktır. Böylece dikkatsizliğe neden olacak ve yine işlem hatası yapacaktır. Veya atladığı bir soruda aklı kalıyorsa yine işlem yanlışlığı yapmaya adaydır.
3. Soruya kolay veya basit diyebilir. O esnada refleksleri zayıflar ve genellikle soruyu yanlış yanıtlar. Bu nedenle basit sorularda daha dikkatli olması gerekir. Çünkü basit soru ile zor soru arasında çarpım puan farkı yoktur. Veya son sorularda refleksi azalıyorsa dikkat hataları yapar. Bunun için tersten çözümü de önerebilirsiniz. Öğrenciler kapağın ilk sorusuna bakarak soruyu çözmeye kalkarlar. Eğer son sorularda hata veriyorsa öğrenci, bazen mantığı değiştirip tersten düşünerek sondan başa doğru çözmesini sağlayınız. Örneğin biyolojinin son sorusundan, fizik dersinin ilk sorusuna doğru çözüme otursun. İlla ÖSYM’nin verdiği mantıkla bakmayın. Ama öğrenci, sorunun verdiği veriler veya soruyu soran kişinin mantığından çok, kendi mantığıyla bakarsa bu esnada da işlem yanlışlıkları yapar.
4. En önemlisi ise nedir biliyor musunuz hocam? Kafadan işlem yapmaktır. Kafadan işlem yaparsa o takdirde yanlış yapmaya yatkın olur ve yukarıda açıkladığım, basit hataları yapar. Kişi mutlaka kalem kullanabilme becerisine sahip olmalıdır. En iyi yazar, en iyi şair, en iyi gazeteci veya sınava giren biri mutlaka aklı ile kalemi aynı paralelde kullanmalıdır. Şüpheye düştüğü sorularda tekrardan aynı soruya dönüp, önceki çözüm yöntemini silerek veya üzerini diğer eliyle kapatarak yeniden çözmelidir. Yani öğrenciniz doğru yapıyor sayın öğretmenim.
Dolayısıyla, işlem esaslı derslerde, zamanı olan öğrenciler, ikinci kez soru çözümüne otururken, mutlaka önceden gittiği işlemi silip, ardından, tekrar yeni bir çözüme oturmalıdır. Çözümünün sonucunu önceki sonuçlarla karşılaştırmalı, eğer çelişkili cevapları olan sorular varsa, gerekirse son olarak tekrar silip, üçüncü kez cevaba oturmalıdır. İki kez tekrarlanan doğru sonuç en doğru sonuçtur. Veya ikisini karşılaştırmak istiyorsa, bir şekilde önceki işlemini kapatmalı, görmemelidir. Aksi takdirde aynı hataya tekrar tekrar düşer ve yanlışlığını göremeyiz.”
Sonuç olarak, dikkatsizliğimizin ana nedenlerini başlıklar halinde şöyle sıralayabiliriz:
1.Kafamızda bir düşünce var ise ve bu düşünce ile sınava giriyorsak,
2.Tüm sorulara bakıp kolay soru, zor soru ayrımı yapıp, kolay soruyu bir an öne çözmek, zor soruyu çözecek miyim kaygısına düşersek,
3.Beslenme düzenimizi oluşturamayıp (sabah güçlü kahvaltı, öğlen kaliteli yemek, akşam daha çok sebze meyve ağırlıklı beslenme ve gerektiği kadar su içmek) yeteri kadar uyumuyorsak,
4. Soruya ön yargılı bakıyor ve hemen kolay soru veya kolay sınav diye kafamızda basitleştirdiğimizde, soruyu veya sınavı basit görüyorsak,
5.Bir soruya geçtiğimizde, bir önceki çözemediğimiz soruda kafamız kalırsa,
6.Kafadan işlem yapıyorsak,
7.Biyoloji gibi derslerde ayrıntıya inip, geometri ve fizik gibi derslerde ayrıntıyı kaçırıyorsak,
8. Sınavın sonunda bitti diye reflekslerimizi gevşetiyorsak,
9.Sorunun mantığına göre düşünmekten çok, kendi mantığımızla düşünüyor, soruya çerçeve çizemiyorsak; dikkat yanlışlıkları yapmamız kaçınılmaz olur.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.