Aksaray, tarih boyunca birçok milletin ve medeniyetin uğrak noktası olmuştur. Hititler, Frigler, Likyalılar, Selçuklular, Moğollar, Karamanlılar ve Osmanlılar gibi büyük topluluklar bu coğrafyada yaşamış ya da geçmiştir. Ancak bu bölgede yaşamış veya buraya uğramış önemli tarihî şahsiyetler arasında, Aksaray’ı bizzat ziyaret etmeyenler de vardır. Örneğin, pek çok Roma ve Bizans imparatoru, Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet ya da Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, görevleri gereği Aksaray’ın yakınlarından geçmiş ancak bizzat buraya uğramamışlardır.

Bazı ünlü isimler ise görevleri esnasında Aksaray’a gelmiş, kısa da olsa burada bulunmuşlardır. Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık görevlerinde bulunan İsmet İnönü, Adana’dan Aksaray’a, ardından Konya ve Ankara’ya giderken, Aksaray merkezinde silah arkadaşı Vasıf Otyam’ın evinde kısa bir mola vermiştir. Yine, Osmanlı’nın son dönemlerinde Türkiye’yi karış karış gezen ve Osmanlı karşıtı ajan olarak bilinen Gertrude Bell ya da yakın dönemde İspanya’dan yola çıkıp üç yıl beş ay süren yaya seyahatinde Aksaray’dan geçen Yoram Ringoet ve kız arkadaşı Izız gibi gezginler de bu kadim kente uğramışlardır.

Aksaray’a yolu düşenlerin ortak bir noktası ise ulaşım şekilleridir. Kimi yürüyerek, kimi at ya da orduyla, kimi otomobil ve bisiklet gibi kara araçlarıyla Aksaray’ı ziyaret etmiş veya buradan geçmiştir.

Aksaray ve Havacılığın İlk Yılları

Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde, 1911 yılında Trablusgarp Savaşı’nda ilk kez kullanılan ve sonrasında Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı, Çanakkale Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda yoğun şekilde kullanılan “tayyareler” (uçaklar), 1911-1930 yılları arasında Aksaray semalarında sıkça uçmuştur. Hatta, Aksaraylılar arasında, Kurtuluş Savaşı yıllarında bir Yunan uçağının ya da Birinci Dünya Savaşı’nda bir Alman uçağının vurularak dağların arkasına düştüğü rivayet edilir.

Birinci Dünya Savaşı ve devamındaki mücadeleler sonucunda Türk Hava Kuvvetleri’nde bulunan sağlam uçak sayısı azalmış, 1925 yılı sonrası sadece sayıları parmakla sayılacak seviyeye inmiştir. Bu yıllarda Eskişehir’de kurulan Hava Okulu ve Konya’daki hava üssünde uçak tamir ve bakım çalışmaları hızlandırılarak, hava kuvvetlerinde yeniden yapılanma başlamıştır.

Sivil Havacılığın Aksaray’daki Yeri

1920’li yıllarda sivil havacılık da gelişmekteydi. O dönemde uçak sahibi ya da pilotluk eğitimi alanlar, devlet görevleri kapsamında seyyahları taşıma, fotoğraf çekimi, harita çıkarma, maden sahası arama ve acil görevleri yerine getirme gibi faaliyetlerde bulunuyordu. Aksaray semalarından bu amaçlarla 1918-1930 yılları arasında birçok uçak gelip geçmiş olsa da, bu uçaklar Aksaray’a inmemiş, burada konaklamamıştır.

Aksaray’a yakın bölgelerde, 1926 yılında Kayseri’de kurulan Tomtaş Tayyare ve Motor Fabrikası, Ankara’daki uçak hangarları ve Eskişehir’deki deneme uçuşları, uçakların Aksaray üzerinde uçmasını sağlamış ancak herhangi bir uçak buraya inmemiştir. 1930’larda dahi havada arıza yapan uçaklar, havaalanı bulunmayan Aksaray yerine Ankara Sincanköy hangarlarına mecburi iniş yapmayı tercih etmiştir.

Sonuç

Aksaray, tarihi süreç boyunca pek çok medeniyete ve önemli şahsiyete ev sahipliği yapmış, yolcuları ağırlamış bir şehir olsa da havacılık tarihimizde henüz iniş yapılan bir merkez olmamıştır. Ancak, bu kadim şehrin üzerinden geçen uçaklar ve burada görev yapan pilotlar, Aksaray’ın havacılık tarihindeki ilk izlerini oluşturmuşlardır. Gelecekte, gelişen altyapı ile birlikte Aksaray’ın hava taşımacılığında da daha aktif bir rol alması beklenmektedir.

Devam edecek...