Şiir’in Tarihine Adanmış Bir Ömür

Türk Edebiyatının Usta İsmi Aksaraylı Prof. Dr. Mehmet Can Doğan

Modern Türk şiirinin ve edebiyatının ustalarından şair, yazar ve edebiyat eleştirmeni Prof. Dr. Mehmet Can Doğan, 8 Haziran 1969 tarihinde Aksaray’ın Ortaköy ilçesinde doğdu. İlk eğitimini Ortaköy ve Aksaray’da tamamladı. Yükseköğrenimini ise 1986 yılında başladığı Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden 1990 yılında mezun olarak tamamladı. 1990-1998 yılları arasında Ankara Altındağ’daki Ahmet Yesevî Lisesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olarak çalıştıktan sonra 1998-2009 yılları arasında Gazi Üniversitesi’nde Türk dili okutmanı olarak görev yaptı. Bu sırada Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yeni Türk Edebiyatı bölümünde yüksek lisans eğitimine başladı ve “1921-1941 Yılları Arası Şiir Tartışmaları” adlı teziyle 1995 yılında yüksek lisansını tamamladı. Daha sonra 2001 yılında Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yeni Türk Edebiyatı bölümünde doktora eğitimine başlayan Mehmet Can Doğan, “Cemal Süreya’nın Şiiri (Yapı, Tema ve Anlatım)” isimli teziyle 2007 yılında doktora eğitimini tamamladı.

2010 yılında Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde yardımcı doçent unvanı ile akademik hayatına başlayan Mehmet Can Doğan, 2013 yılında doçent doktor ve 2019 yılında ise profesör doktor unvanlarını kullanmaya hak kazandı. Prof. Dr. Mehmet Can Doğan, halen Ankara’daki Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde öğretim üyesi olarak akademik kariyerine devam etmektedir.

Aksaraylı yazar, şair ve edebiyat eleştirmeni Mehmet Can Doğan’ın şiir ve edebiyat serüveni, ilk gençlik yıllarında Aksaray’da düzenlenen şiir yarışmalarına katılarak başladı. Yazdığı şiirler, 1982 yılından itibaren yerel gazetelerde yayınlandı. 1990’lı yıllardan itibaren ise kaleme aldığı şiir, deneme ve diğer yazıları ülke çapındaki dergilerde görünür olmaya başladı. 1993 yılında “Mene Tekel Feres” isimli ilk şiir kitabı yayınlanan Mehmet Can Doğan, aynı yıl yayınlanan “Beş Şair Beş Poetika” adlı incelemesi ile Milliyet Edebiyat Ödülü’nü kazandı. 1997 yılında “Törenler ve Komplolar” isimli şiir kitabını yayınlatan Mehmet Can Doğan, Polemik, Araf, Son Duvar, Sonsuzluk ve Bir Gün ile Kurgan Edebiyat gibi dergilerin kurucuları arasında da yer aldı. Bu dergilerin editörlüklerini de yürüten Mehmet Can Doğan, ayrıca radyo ve televizyon için söyleşiler ve edebiyat programları hazırladı. 1997 yılında Mehmet Can Doğan’ın daha sonra sırasıyla “Kitaplardan Bir Kitap” (2002, inceleme), “A’dan Z’ye Asaf Halet Çelebi” (2003, inceleme), “Şiiraze: Şiirin İç Dikişi Üzerine Yazılar” (2005, deneme), “Boyunca” (2005, şiir), “Şair Sözü” (2006, inceleme), “Türkiye’de Şiir Dergileri” (2008, inceleme), “Attar” (2009, şiir) adlı kitapları yayınladı.

Edip Cansever’in basılmamış şiirlerini 2009 yılında, “Öncesi de Kalır” kitabıyla edebiyat dünyasına kazandıran Mehmet Can Doğan, 2016 yılında Oktay Rifat’ın kitapları dışında kalan şiirlerini “Bu Dünya Herkese Güzel” adlı kitapta ve 2022 yılında da Turgut Uyar’ın basılmamış şiirlerini “Yitiksiz” adlı kitapta yayınlayarak edebiyatımıza kazandırdı. Ardından sırasıyla “Şiir Arkeolojisi” (2011, deneme) ve “Melih Cevdet Anday’ın Romancılığı” (2012, inceleme) isimli kitapları yayınlanan Mehmet Can Doğan, ilk baskısı 1928 yılında Osmanlıca olarak yapılmış olan “Yedi Meş’ale”yi 2012 yılında yeni harflerle yayına hazırladı. 2015 yılında dünyaca ünlü “Küçük Prens”i Arap alfabesiyle hazırlayarak yayınlayan Doğan, bu yıllarda ayrıca “Elli Yıl Sonra Değişim Dergisi” (2013, inceleme), “Hümanist Bir Kültür Projesi: İnsan Dergisi” (2013, inceleme), “Üvey İkiz” (2013, şiir), “Bir Durumun Dergisi: A'raf” (2014, inceleme), “Dönüşen Bir Dergi: Resimli Şark’tan Evrensel Ay’a” (2014, inceleme), “Şaman” (2015, şiir) ve “Eleştirel Söyleşiler”’(2015) adlı kitaplarını yayınladı.

2017 yılında 7. Uluslararası Eskişehir Şiir Buluşması’nda konuşmacı olarak yer alan Mehmet Can Doğan, aynı yıl Ahmet Yesevi Üniversitesi’nde Türkiye Yazarlar Birliği tarafından düzenlenen “Türkçenin 12. Uluslararası Şiir Şöleni”nde, “Şiir Şöleni Daimi Heyet Başkanı” olarak görev aldı. Mehmet Can Doğan, 2018 yılında yayınladığı “Camekân” adlı şiir kitabı ile Attila İlhan Edebiyat Ödülleri Şiir Ödülü’nü ve Türkiye Yazarlar Birliği 10. Edebiyat Mevsimi Şiir Büyük Ödülü’nü kazandı. Yine aynı “Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan Edebiyat”’ projesinde kendisine yer verilen yaşayan 50 Türk şairinden biri arasında yer aldı. 2018 yılı Ekim ayında düzenlenen Cevdet Kudret Edebiyat Ödülleri etkinliğinde, şiir dalında jüri üyeliği yapan Doğan, aynı yıl “Modern Türk Şiiri, Olgular, Eğilimler, Akımlar” adlı eserini yayınladı. Daha sonra “Başka Türlü de Olur-Toplu Şiirler” (2020, şiir), “Güzel Sayfa” (2020, araştırma), “Benliğin ve Özgürlüğün Azabı” (2021, araştırma) adlı kitaplarını yayınladı. Ardından edebiyatımızın usta yazar ve eleştirmeni Nurullah Ataç’a ait daha önce basılmamış yazı ve eserlerini ortaya çıkararak “Keziban’a Mektuplar” (2020) ve “Ne Yalan Söyleyeyim, Salon Dergilerindeki Yazılar” (2022) adıyla edebiyatımıza kazandırdı.

Türk şiirine verdiği önem, harcadığı yoğun emek ve Türk Edebiyatına kazandırdığı güzide eserler ve yaptığı katkılardan dolayı 2022 yılında “Necip Fazıl Şiir Ödülü” Prof. Dr. Mehmet Can Doğan’a verildi. Geleneksel olarak düzenlenen 15. Türkçenin Uluslararası Şiir Şöleni’ne, 2022 yılında Türkiye Yazarlar Birliği Şeref Konuğu olarak katıldı. Aynı yıl “Şiirin Retoriği” (2022, deneme), ardından “Ben Size Çok Geldim” (2023, şiir), “Romantik İngiliz Şiiri, Türkçe Bir İngiliz Edebiyatı Antolojisi için Çevirmeler” (2024, araştırma) adlı kitapları yayınlandı. Son olarak ise 2024 Kasım ayında “Şiirin Rasathanesi” (2024, araştırma) adlı kitabı okuyucularla buluştu.

Prof. Dr. Mehmet Can Doğan, günümüz Türk şiirinin, Türk Edebiyatının ve Türk dergiciliğinin yaşayan ustalarından biri olarak ortaya koyduğu eserler, yaptığı incelemeler ve araştırmalarla Türk Edebiyatında sağlam ve erişilmesi güç bir yer edindi. Prof. Dr. Mehmet Can Doğan, halen Ankara’daki Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde öğretim üyesi olarak akademik kariyerine devam etmektedir.